Azelaic acid có trị mụn ẩn không? Giải thích khoa học từ bác sĩ da liễu

Azelaic acid đã trở thành một trong những hoạt chất trị mụn an toàn và phổ biến nhất nhờ khả năng vừa kháng viêm, vừa làm sáng da, vừa ít gây kích ứng. Tuy nhiên, một trong những câu hỏi được tìm kiếm nhiều nhất là: “Azelaic acid có trị mụn ẩn không?”
Dr Mã Sơn sẽ trả lời chính xác, cần hiểu rõ mụn ẩn là gì, cơ chế hoạt động của azelaic acid, và cách dùng tối ưu để mụn ẩn biến mất mà không gây bùng phát.

1. Mụn ẩn là gì và tại sao khó điều trị?

Mụn ẩn (closed comedones) là loại mụn nằm sâu dưới bề mặt da, không viêm nhưng gây sần sùi, kém mịn và có thể kéo dài hàng tháng nếu không can thiệp đúng cách. Bên trong mụn ẩn chứa:

• dầu thừa

• tế bào chết

• sừng tích tụ

• vi khuẩn nhẹ

Mụn ẩn khó điều trị bởi vì:

• Không có lỗ mở để nhân thoát ra

• Không viêm, nên nhiều người không phát hiện sớm

• Tắc nghẽn sâu, khó tiêu sừng

• Dễ chuyển thành mụn viêm nếu chăm da sai

Chính vì vậy, bất kỳ hoạt chất nào trị mụn ẩn đều cần đáp ứng 3 yếu tố:

1. giảm tắc nghẽn lỗ chân lông

2. điều hòa sừng hóa

3. ngừa viêm

Azelaic acid làm cả 3 điều này.

Xem thêm: Azelaic Acid 10% hay 20% tốt hơn cho mụn viêm? Bác sĩ giải đáp chi tiết

2. Azelaic acid là gì?

Azelaic acid là một dicarboxylic acid tự nhiên có trong lúa mì và đại mạch. Nó được bác sĩ da liễu kê đơn nhiều cho các tình trạng:

• mụn không viêm, mụn ẩn

• mụn viêm nhẹ

• thâm đỏ (PIE)

• nám và tăng sắc tố

• da nhạy cảm, da đỏ rosacea

Khác với AHA – BHA – retinoid, azelaic acid hoạt động nhẹ nhàng, ít gây bong tróc, nên rất phù hợp cho da nhạy cảm.

3. Vậy azelaic acid có trị mụn ẩn không? – CÓ, và khá hiệu quả

Azelaic acid điều trị mụn ẩn chủ yếu thông qua 3 cơ chế chính:

Cơ chế 1: Giảm sừng – làm mềm nhân mụn ẩn

Một trong những nguyên nhân cốt lõi của mụn ẩn là ứ đọng tế bào chết và sừng hóa mạnh.
Azelaic acid giúp:

• làm mềm lớp sừng

• bình thường hóa quá trình sừng hóa

• giảm bít tắc lỗ chân lông

• giúp nhân mụn ẩn trồi dần lên bề mặt

Điều này làm mụn ẩn “lộ đầu” một cách rất êm, không bùng phát như khi dùng BHA mạnh.

Cơ chế 2: Kháng viêm – ngăn mụn ẩn chuyển thành mụn viêm

Azelaic acid có đặc tính chống viêm tự nhiên.
Nhờ đó, nó:

• giảm đỏ

• ngăn vi khuẩn C.acnes

• hạn chế mụn ẩn chuyển thành mụn bọc

Đây là điểm BHA và AHA không có.

Cơ chế 3: Giảm thâm – làm sáng da sau khi nhân mụn ẩn trồi lên

Vì nhiều người bị thâm sau khi mụn ẩn “đẩy lên”, azelaic acid giúp:

• ức chế enzyme tyrosinase

• giảm sắc tố

• ngăn thâm nâu

• giảm thâm đỏ sau viêm

Nhờ đó, quá trình trị mụn ẩn trở nên “êm” hơn rất nhiều.

Xem thêm: Azelaic acid có đẩy mụn ẩn không? Mức đẩy – thời gian – dấu hiệu đẩy chuẩn y khoa

4. So sánh azelaic acid với BHA – Retinol trong trị mụn ẩn

Hoạt chất	Mức độ đẩy mụn	Độ mạnh	Phù hợp cho
Azelaic acid	nhẹ – vừa	trung bình	da nhạy cảm, da đỏ
BHA 2%	mạnh – nhanh	mạnh	da dầu, da dày
Retinol	mạnh, nhiều	mạnh	da khỏe

Nhìn vào bảng:

Azelaic acid phù hợp cho người muốn trị mụn ẩn nhưng sợ kích ứng.
BHA & retinol phù hợp mụn ẩn nặng.

5. Cách dùng azelaic acid để trị mụn ẩn hiệu quả nhất

Dạng 10% – 15%

• Dùng cho người mới bắt đầu

• Da nhạy cảm

• Mụn ẩn mức nhẹ – trung bình

Dạng 20%

• Da khỏe

• Có mụn ẩn sâu hoặc nhiều

Quy trình dùng:

Tuần 1–2:
→ bôi 3 lần/tuần, buổi tối
→ kết hợp B5 hoặc HA cấp ẩm

Tuần 3–4:
→ tăng lên cách ngày

Sau 1 tháng:
→ dùng mỗi tối hoặc 5–6 lần/tuần

6. Bao lâu mụn ẩn cải thiện?

• 7–15 ngày: da bớt sần

• 3–4 tuần: mụn ẩn bắt đầu trồi

• 6–8 tuần: giảm 50–70%

• 12 tuần: da mịn, ổn địnXem thêm: Mụn viêm lâu ngày gây thâm đỏ: Azelaic acid xử lý thế nào?

7. Khi nào cần kết hợp thêm hoạt chất khác?

Kết hợp khi:

• mụn ẩn nhiều

• mụn ẩn tái phát

• da dầu, lỗ chân lông lớn

Cách kết hợp:

• Azelaic acid + BHA (luân phiên ngày)

• Azelaic acid sáng – Retinol tối

• Azelaic acid + Niacinamide

8. Kết luận

Azelaic acid có trị mụn ẩn, và là một trong những lựa chọn an toàn – ít kích ứng – hiệu quả lâu dài.
Phù hợp cho da nhạy cảm, da đang bào mòn, da dễ đỏ.
Nếu da có vấn đề gì thì các bạn có thể 

Đặt lịch khám với bác sĩ da liễu Dr. Mã Sơn TẠI ĐÂY!

Hoặc inbox trực tiếp Zalo bác sĩ nếu bạn cần tư vấn nhanh.

Danh mục tham khảo

     Reynolds, R. V., Yeung, H., Cheng, C. E., et al. (2024). Guidelines of care for the management of acne vulgaris. Journal of the American Academy of Dermatology, 90(5), 1006–1030.

     Schulte, B. C., Wu, W., & Rosen, T. (2015). Azelaic Acid: Evidence-based Update on Mechanism of Action and Clinical Application. Journal of Drugs in Dermatology, 14(9), 964-968.

     Nast, A., Dréno, B., Bettoli, V., et al. (2016). European evidence-based (S3) guideline for the treatment of acne – update 2016 – short version. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 30(8), 1261-1268.